ULUSLARARASI MEVLİD-İ NEBİ SEMPOZYUMU

Diyanet İşleri Başkanlığı her yıl “Mevlid-i Nebi, Camiler ve Din Görevlileri Haftası, Ramazan Ayı” gibi vesileler ile önemli konuları kamuoyunun gündemine taşımaktadır. Bu yıl tarihlerinin yakın olması göz önünde bulundurularak Camiler ve Din Görevlileri Haftası ile Mevlid-i Nebi Haftası’nın birlikte kutlanmasına karar verilmiştir. Hafta teması ve hafta vesilesiyle düzenlenecek olan “Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu”nun konusu ise “Peygamberimiz, Cami ve İrşat” olarak belirlenmiştir. Zira günümüz şartlarına uygun bir davet ve irşat modeli geliştirme ve cami merkezli hizmetlerimize dair bir gelecek perspektifi belirleme sorumluluğumuz bulunmaktadır. Bu noktada Hz. Peygamber bizim için en güzel rehber ve örnektir.

Allah Teâlâ’nın gönderdiği bütün peygamberler gönderildikleri toplumlara hakka giden, dünya ve ahiret mutluluğuna erdiren yolu göstermişler, bu yolda bizzat yürüyerek onlara rehber ve örnek olmuşlardır. İslam özelinde düşünecek olursak hem irşat hem de tebliğ ve davet, İslam’ı insanla buluşturma faaliyetlerinin özünü teşkil etmektedir. Tebliğ ve davet henüz Müslüman olmamış kimselere; irşat ise İslam’ı din olarak kabul etmiş olanlara yönelik olarak gerçekleştirilen din telkini, eğitimi ve öğretimidir. Hz. Peygamber, içinde bulunduğu toplumda akrabalarından başlayarak (Şuarâ, 26/214) insanları, hikmet ve güzel öğütle İslâm’a davet etmekle (Nahl, 16/25) görevlendirilmiştir. O (s.a.s), yeryüzünde fitne ve fesat ortadan kalkıncaya, din tamamen Allah’ın oluncaya (Enfâl, 8/39) ve İslâm bütün dinlere üstün gelinceye kadar (Fetih, 48/28) mücadele etmiştir.

Vahyin gözetiminde devam eden Sevgili Peygamberimizin davet ve irşat faaliyetlerinin başarıya ulaşmasında hiç şüphesiz takip edilen nebevî yöntem etkili olmuştur. İnanç ve gayreti, samimiyet ve ihlası, güvenilirliği ve doğruluğu, sabrı ve merhameti, fesahat ve belâgati, bu süreçte Hz. Peygamberin en büyük yardımcısıdır. O, muhataplarına değer vermiş, onları iyi tanımış; onların aklî derecelerine, ictimaî seviyelerine ve içinde bulundukları şartlara göre hareket etmiştir. Tebliğ ettiklerini ilk önce kendisi yaşamış ve her zaman dediklerinin canlı bir misali olmuştur. Onun içindir ki her sözü, insanlara tesir etmiştir. Şefkat, merhamet ve hoşgörüsüyle, mütebessim çehresiyle, tatlı dili ve teşvik edici üslûbuyla gönüllere dokunmuştur. Yüze vurmadan hataları düzeltme ilkesini benimsemiş, genel ifadelerle yanlışlıkları dile getirerek muhatapları uyarmaya çalışmıştır. “Kolaylaştırın, zorlaştırmayın; sevdirin, nefret ettirmeyin.” (Buhârî, İlim, 11) buyurmuş ve bunu bir hayat düsturu haline getirmiştir. Muhataplarının istekli olup olmadığını dikkate almış; sözlerini, dikkatlerin dağılmayacağı bir süre içinde, kısa ve özlü bir şekilde ifade etmiştir. Çarpıcı sorularla muhatapların dikkatlerini söyleyeceği şeylere yöneltmiş, önemli gördüğü konularda meselenin daha iyi anlaşılması için sözünü üç defa tekrar etmiştir. Davet ve irşatta örneklerle tasvir, yani temsil metodunu uygulamış; inanç, amel ve ahlak konularına dair kıssalar anlatmıştır. İrşat faaliyetlerinde toplumun bütün kesimlerine özel ilgi göstermiştir.

Mekke döneminde Müslümanların müstakil bir mabedi yoktu. Müslümanlar, tebliğin ilk yıllarında müşriklerin engellemeleriyle karşılaşmadıkları zamanlarda Kâbe’nin yanında, diğer zamanlarda ise kuytu yerlerde/evlerde ibadetlerini eda ediyorlardı. Erkam b. Ebi’l-Erkam’ın evinin toplantı, tebliğ ve ibadet amacıyla kullanıldığını söylemek mümkündür. Resûl-i Ekrem’in risâletinin Medine döneminde ise mescidin/caminin müstesna bir yeri vardır ve Medine’de cami, sosyal hayatın merkezi ve kalbidir. İbadet mekânı, yönetim merkezi, askerî karargâh, şûrâ meclisi gibi işlevlerinin yanı sıra Mescid-i Nebî irşat ve eğitim-öğretim faaliyetlerinin de merkezidir. Hz. Peygamber, mümin şahsiyetini inşa etmek, müminlerin gönüllerini imar etmek, zihinlerini beslemek, birlik-beraberlik ve kardeşliklerini pekiştirip aralarında sevgi ve dayanışma bağı kurmak, imanın ve İslam’ın toplumsal boyutlarını geliştirmek için camiyi merkez olarak kullanmıştır. Hz. Peygamberi örnek alan ümmeti de cami merkezli bir medeniyet inşa etmiştir.

Yüce dinimiz İslam’a davet görevi ve Müslümanları irşat etme vazifesi, Peygamber Efendimizden sonra ümmet-i Muhammed’in uhdesine verilmiştir. Onun içindir ki bu ulvî vazifeyi din hizmetimizin en önemli unsuru haline getirmek öncelikli gayelerimizden biri olmalıdır. Günümüz dünyasında İslam’ın davet ve irşat dilini güncelleyebilmenin, etkin ve verimli bir yöntem geliştirebilmenin yolları aranmalıdır. Değişen dünya şartlarında camilerimizi imar etmek, irşat ve irfan mektebi haline getirmek, hayatın merkezine yeniden taşımak için neler yapılması gerektiğine dair fikir alışverişinde bulunma ve bir yol haritası belirleme mesuliyetimiz vardır.